Auteur: Jeroen Hubert

In een nieuw artikel introduceren we een ontwerp voor een goedkope, doe-het-zelf ‘valve gape monitor’ (kleppenstandmonitor), gericht op het meten van de mate van kleppenopening in tweekleppigen (schelpdieren zoals mosselen en oesters).

Tweekleppigen spelen een belangrijke rol in aquatische ecosystemen door water te filteren en de waterkwaliteit te verbeteren. Hun schelpbewegingen kunnen belangrijke inzichten bieden in hoe ze reageren op omgevingsfactoren zoals waterkwaliteit, de aanwezigheid van roofdieren of menselijke verstoringen. De monitor voor kleppenopeningen registreert deze subtiele bewegingen, waarmee we het gedrag van tweekleppigen kunnen volgen en veranderingen in het ecosysteem kunnen monitoren.

De monitor werkt met behulp van een kleine magneet die aan één schelp is bevestigd, gecombineerd met een magnometer op de andere schelp die de magnetische veldsterkte meet. Wanneer de schelp opent of sluit, verandert de afstand tussen de magneet en de magnometer, wat de gemeette magnetische sterkte veranderd. De monitor is gebouwd met betaalbare open-source Arduino-hardware en software, en zowel het ontwerp als de code zijn openbaar beschikbaar om te repliceren en te gebruiken in eigen experimenten.

We hebben de monitor getest in de natuur met drie mosselen. Deze mosselen waren het grootste deel van de tijd actief aan het filtervoeden en af en toe sloten ze hun schelpen snel. Dit laatste kan wijzen op het uitscheiden van feces en pseudofaeces, of een reactie op een roofdier. Voorlopige resultaten laten zien dat de monitor betrouwbaar kleppenopeningen kan registreren, wat suggereert dat dit hulpmiddel breder inzetbaar is voor ecologische monitoring.

Deze betaalbare monitor opent mogelijkheden voor veldonderzoekers en om de activiteit van tweekleppigen te monitoren, en waardevolle inzichten in de waterkwaliteit en de gezondheid van het ecosysteem te verkrijgen.

Lees alles over het onderzoek in het artikel: de Bruyn, W., Schendstok, J., & Hubert, J. (2024) VGWatch: A low-cost stand-alone monitor to measure the valve gape of bivalves in the field. Ecol. Indic. 163, 112085.

In een nieuwe studie hebben we aangetoond dat de larven van de Japanse oester (Magallana gigas) geluid gebruiken om een geschikte vestigingsplaats te vinden.

Oesters beginnen hun leven als pelagische larven, op zoek naar een plek om zich voor de rest van hun leven te vestigen. Het selecteren van een geschikte vestigingslocatie is daarom heel belangrijk voor hun overlevingskansen. Oesterlarven gebruiken externe signalen om zo’n geschikte locatie te vinden, geluid werd al verondersteld één van die signalen te zijn. Oesters zijn het kansrijkst op een harde ondergrond tussen soortgenoten; op een oesterrif.

In een laboratoriumstudie hebben we oesterlarven blootgesteld aan geluidsopnames van oesterriffen, schepen, een combinatie van oesterriffen en schepen, zandbodems, en helemaal geen geluid. De meeste larven vestigden zich tijdens de blootstellingen van het geluid van oesterriffen. Dit bevestigt dat oesterlarven geluidslandschappen gebruiken om geschikte habitats te selecteren. Het kan ook de moeite waard zijn om te testen of luidsprekeropstellingen in het veld gebruikt kunnen worden voor natuurherstel.

Lees er alles over in het artikel: Schmidlin, S., Parcerisas, C., Hubert, J.,  Watson, M.S., Mees, J., Botteldooren, D., Devos, P., Debusschere, E. & Hablützel, P.I. (2024). Comparison of the effects of reef and anthropogenic soundscapes on oyster larvae settlement. Sci. Rep. 14, 12580.

We hebben recent een nieuw artikel gepubliceerd: ‘An experimental sound exposure study at sea: No spatial deterrence of free-ranging pelagic fish‘ and it’s open access (link)! Het onderzoek is uitgevoerd door Jozefien M. Demuynck, M. Rafa Remmelzwaal, Carlota Muñiz, Elisabeth Debusschere, Benoit Berges, Hans Slabbekoorn en ondergetekende.

We hebben een afspeelexperiment op zee uitgevoerd om te onderzoeken of we geluid kunnen gebruiken om pelagische vissen weg te drijven van mogelijke gevaren, zoals het heien van palen of het detoneren van explosieven. Om dit te testen, hebben we een transect van vier frames gemaakt (ongeveer 700 m uit elkaar) om vissen te kunnen volgen. Tijdens deze periode hebben we geluid afgespeeld vanuit een boot en hebben later de aanwezigheid en het gedrag van vissen tijdens de geluidsblootstelling onderzocht.

We hebben geen reacties gevonden op onze geluiden, wat aangeeft dat – in ieder geval de huidige geluiden en niveaus – niet succesvol zijn om vissen weg te jagen van mogelijke gevaren. We kunnen niet uitsluiten dat andere geluiden succesvol zouden zijn, maar het kan ook zijn dat pelagische vissen eerder reageren met subtiele veranderingen in hun schoolgedrag.

Alle data en codes zijn publiekelijk toegankelijk.

We hebben recent een nieuw artikel gepubliceerd: ‘Separate and combined effects of boat noise and a live crab predator on mussel valve gape behavior’ en het is vrij toegankelijk (link)! Het onderzoek is uitgevoerd door Daniëlle van der Burg, Rob Witbaard, Hans Slabbekoorn en ondergetekende.

Mussels reageren op allerlei stimuli uit hun omgeving. Ze kunnen hun schelpen sluiten om hun weefsel te beschermen, maar tegelijkertijd kunnen ze dan geen voedsel meer uit het water filteren. In dit onderzoek wilde we weten of een combinatie van stimuli – die normaal tot een kleinere schelpopening leiden – tot nog sterkere reacties leidt. Om dit te testen hebben we mosselen blootgesteld aan geluid (van boten of achtergrondgeluid) en een krab, een natuurlijke vijand (alleen de geur, een loslopende krab, of een controle zonder krab).

Mosselen vertoonden een kleinere schelpopening wanneer er bootgeluiden werden afgespeeld en wanneer de loslopende krab aanwezig was. De combinatie leidde niet tot een nog kleinere opening van de schelp. We hebben ook aangetoond dat de nabijheid van de loslopende krab tot de mossel verband hield met de schelpopening van de mossel.

De natuur is complex en zit vol met stimuli. Daarom is het belangrijk om niet alleen het effect van afzonderlijke stressfactoren te bestuderen, maar ze ook te combineren en ‘ecologische verrassingen’ te voorkomen.

• 

• 

• 

• 

• 

All data and scripten zijn openbaar gemaakt.

We hebben recent een nieuw artikel gepubliceerd: ‘Acoustic disturbance in blue mussels: sound-induced valve closure varies with pulse train speed but does not affect phytoplankton clearance rate‘ en het is vrij toegankelijk (link)! Het onderzoek is uitgevoerd door Rosalie Moens, Rob Witbaard, Hans Slabbekoorn en ondergetekende.

Er is al eerder aangetoond dat mosselen reageren op geluid door hun schelpen te sluiten. Wij waren benieuwd of verschillende geluidsblootstellingen vergelijkbare effecten hadden of niet. En, of mosselen – door het sluiten van hun schelpen – ook minder fytoplankton uit het water filterde (en waarschijnlijk opaten).

Het onderzoek liet zien dat mosselen langer nodig hadden om te herstellen tijdens geluidsblootstellingen met meer pauze tussen geluidspulsen. De afstand tussen de schelpen van een mossel kon gelinkt worden aan de hoeveelheid fytoplankton die ze uit het water filterde, maar we vonden geen effect van het geluid op de totale hoeveelheid fytoplankton die uit het water was gefilterd. Met het onderzoek hebben we laten zien dat verschillende type geluiden mosselen anders kunnen beïnvloeden, dit soort inzichten zijn van belang voor het inschatten en verminderen van effecten van menselijke activiteiten op de natuur.

• 

• 

• 

• 

• 

We hebben recent een nieuw artikel gepubliceerd: ‘Responsiveness and habituation to repeated sound exposures and pulse trains in blue mussels‘ en het is vrij toegankelijk (link)! Het onderzoek is uitgevoerd door Emily Booms, Rob Witbaard, Hans Slabbekoorn en ondergetekende.

Mosselen leven op een vaste plek en daardoor zullen ze regelmatig dezelfde geluiden horen. Mosselen kunnen hun kleppen (schelpen) sluiten in reactie op geluid, en dit kan hun voedselopname – door het filteren van zeewater – verstoren. Het zou kunnen dat de reactie van mosselen op geluid verandert over opvolgende geluidsblootstellingen.

Om dit te onderzoeken hebben we mosselen uitgerust met een klepstandmonitor en ze herhaaldelijk aan geluid blootgesteld. De klepstandmonitor meet de afstand tussen de kleppen (schelpen) van de mosselen. In eerste instantie reageerde de mosselen sterk op het geluid, maar de reactie nam af over herhaalde blootstellingen. Om te testen of de mosselen aan het geluid wende (habitueerde) hebben we ze erna ook aan een nieuw geluid blootgesteld. De resultaten hiervan zijn in het artikel te lezen.

Het experiment vond plaats tijdens de eerste COVID-19 lockdown. Daarom is het thuis uitgevoerd en werden de mosselen in een nabij restaurant gehouden.

• 

• 

• 

We hebben een artikel gepubliceerd over de effecten van seismisch onderzoek op het gedrag van kabeljauw. We hebben kabeljauw in een windpark gechipt en voor een periode gevolgd, tijdens deze periode hadden we een seismisch onderzoek van 3,5 dag gepland. Seismisch onderzoek wordt uitgevoerd om de lagen van de zeebodem in kaart te brengen en dit gaat gepaard met harde geluidspulsen. Tijdens het seismische onderzoek veranderde de kabeljauw hun gedrag aan, en tijdens en kort na het seismische onderzoek vertrokken meer kabeljauw het gebied dan verwacht. Dit type onderzoek helpt om de gevolgen van menselijke activiteiten op de populaties van vissen in kaart te brengen. Het onderzoek is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Current Biology door Inge van der Knaap, Jan Reubens, Len Thomas, Michael A. Ainslie, Hendrik V. Winter, Jeroen Hubert, Bruce Martin, en Hans Slabbekoorn.

• 

• 

• 

• 

• 

• 

•